Współpraca przedsiębiorstw z sektorem NGO

Sektor pozarządowy należy do najszybciej rozwijających się branż na świecie w krajach wysokorozwiniętych. Jedną z możliwych strategii rozwoju organizacji pozarządowych jest współpraca z przedsiębiorstwami. Mogą one świadczyć firmom np. usługi budowania „społecznie odpowiedzialnego” wizerunku. Jednakże, jak pokazuje poniższa tabela źródła finansowania organizacji pozarządowych w niewielkim stopniu pochodzą z sektora prywatnego. W sumie w 2002 roku jedynie ok. 15% dochodów można byłoby zaliczyć do tej kategorii – jeżeli zsumujemy opłaty za działania stanowiące realizację zadań statutowych (w tym darowizny stanowiące opłaty za usługi) i darowizny od instytucji i firm prywatnych. Dlaczego tak się dzieje? Uważamy, że sytuacja ta wynika w dużym stopniu z braku zaufania i wiedzy na linii pomiędzy firmami a organizacjami pozarządowymi. Przedsiębiorcom brak także świadomości korzyści, jakie mogą wynieść współpracy z organizacją pozarządową.

Firmowa praca – społeczna zmiana

Obecnie przedsiębiorstwa, które mogą okazać rzeczywisty wpływ swoich działań na rozwiązanie określonych kwestii społecznych, cieszą się większą wiarygodnością niż te, które są jedynie darczyńcami, bez względu na skalę tego zjawiska. W czasie narastającego sceptycyzmu wobec etyki biznesu cenne staje się mobilizowanie korporacji do bezpośrednich działań, które mogą przynieść korzyści zarówno społeczności, jak im samym. W praktyce oznacza to wolontariat pracowniczy, który finansowo przez firmę ma szansę w perspektywie czasu przynieść sukces firmie, podnosząc jakość życia i otoczenia, którego firma jest przecież częścią. Firma dokonuje kolejnego kroku w swoim rozwoju, staje się nie tylko darczyńcą, ale obdarowanym, według zasady win-win. „Odpowiedzialny biznes” to taki, który bierze w swoje ręce odpowiedzialność zarówno za swoich pracowników (ich rozwój, poszerzenie kompetencji, pełną profesjonalizację) jak i za swoje otoczenie – w tym za najbardziej potrzebujących. Ważny jest przy tym rozwój pracowników.

W 2002 roku jedynie ok. 15% dochodów organizacji pozarządowych pochodziło z sektora prywatnego nej wiedzy, ale także na umiejętnościach interpersonalnych i społecznych oraz inteligencji emocjonalnej. O sukcesie tych najlepszych w biznesie świadczą już nie tyle czynniki materialne, ale również satysfakcja, możliwości wpływania na społeczną zmianę, edukacja i integracją proponowane na poligonie społecznych doświadczeń. To obszar jeszcze nadal elitarny, jednak otwarty na biznes i mniejszego formatu – bo liczy się tu dobrowolność, świadomość, odpowiedzialność, a nie cena papierów wartościowych. Przykłady działań wolontarystycznych ilustrują zjawisko i jego różnorodność. Commercial Union Polska, jako Opiekun wolontariatu w Polsce daje się poznać, jako firma odpowiedzialna za informację na temat różnych aspektów wolontariatu oraz edukację w tym zakresie prowadzoną wśród swoich pracowników. Taka wiedza, poparta przykładami, możliwościami i korzyściami okazuje się doskonałym bodźcem do podejmowania konkretnych kroków przez pracowników firmy w stronę wolontariatu indywidualnego i grupowego zwłaszcza na rzecz pokrzywdzonych przez los dzieci oraz porzuconych zwierząt. Dokonuje się podczas społecznej pracy „wentylacja” profesjonalnej, wykorzystywanej codziennie wiedzy specjalistycznej oraz nabywanie społecznych umiejętności, których nauczyć można się tylko na własnej skórze, w naturalnych warunkach, wychodząc z zawodowej roli. Działania w ramach programu „Kto na ochotnika. Wolontariatu w CU” prowadzone są dwutorowo. Z jednej strony kilka razy w roku przeprowadzone są masowe zbiórki charytatywne na terenie Biura Głównego, z drugiej – firma pomaga pracownikom zaangażować się w indywidualną działalność wolontarystyczną. Telekomunikacja Polska zachęca swoich pracowników do aktywności grantami finansowymi na realizację projektów wolentariackich. Wartością dodaną jest tutaj motywacja pracowników do samodzielnych poszukiwań w swoim sąsiedztwie organizacji czy instytucji, które rzeczywiści potrzebują wsparcia, a przede wszystkim dzieci i młodzież wokół nich zgromadzona. Dzięki temu niepełnosprawne dzieci w Ośrodku Rehabilitacyjnym w Helenowie mogą cieszyć się placem zabaw przygotowanym specjalnie dla nich i z nimi. Dzieci z warszawskiego domu dziecka miały możliwość w korowodzie VW garbusów podróżować po Warszawie, korzystać z licznych atrakcji miast.

Droga tworzenia wspólnego dobra, to droga ambitna, zrównoważona, która prowadzi od społecznej schizofrenii czy autyzmu do społecznej świadomości i dialogu. W szpitalu psychiatrycznym dla dzieci w Choroszczy maluchy dzięki pomocy wolontariuszy z TP mają swoją pierwszą kolorową, przyjazną i bezpieczną świetlicę. Przykładów takich programów można by wymieniać jeszcze wiele. Chodzi tu jednak o zaprezentowanie pewnego stylu działania, szerokich możliwości i tego, że bez zaufania, czasem zachwianego wieloma rozczarowaniami wobec innych, nie da zbudować się partnerstwa czy pomostu między światami pozornie tylko bardzo od siebie oddalonymi. CitiBank Handlowy buduje na użytek swoich pracowników i sprawnej organizacji pracy, również w zakresie wolontariatu pracowniczego, kompleksowe bazy danych zawierające informacje o zainteresowanych, możliwościach, predyspozycjach oraz potrzebach swoich pracowników. Wolontariusze działają w obszarach edukacji dzieci i młodzieży, pomocy społecznej na rzecz najbardziej potrzebujących oraz kultury. Pomagają w sprawach organizacyjnych, w tłumaczeniach, prowadzą szkolenia i prelekcje, konsultują projekty. Za chwilę przepracowany czas swoich pracowników dla organizacji czy instytucji firma przeliczy na pieniądze, by ze swojej strony wesprzeć organizacje wybrane właśnie przez nich. To doskonały przykład zaufania do swojego pracownika, inwestycja w przyszłość.

Wolontariat pracowniczy w strategii firmy

Choć na wzajemne zaufanie biznesu i organizacji pozarządowych możemy narzekać to pozytywnych wyjątków jest coraz więcej. I choć wolontariat jest wyzwaniem długoterminowym, to jest to inwestycja na rzecz społeczności lokalnej we współpracy z jej przedstawicielami, z uwzględnieniem interesów i reputacji firmy. Przedsiębiorstwa, w których liczy się długofalowy rozwój i pozycja wśród odbiorców coraz częściej angażują się bezpośrednio na rzecz społeczności, co stanowi cenne źródło oceny firmy, zapewnia jej „licencję na działanie” i opinię „dobrego obywatela”. Wolontariat pracowniczy, obok pay-roll, maching funds, wspiercia rzeczowego czy finansowego, stanowi jeden z istotniejszych poziomów zaangażowania firmy w kształtowanie relacji z otoczeniem. Zawiera w sobie wiele walorów i możliwości cennych dla firmy i jej otoczenia. Warto zwrócić uwagę na bilans korzyści. Pokazuje on, że osiąganie pewnych celów zarówno krótko- i długoterminowych jest możliwe poprzez wolontariat pracowniczy, tym bardziej, gdy jest on komplementarną częścią strategii rozwoju firmy, polityki korporacyjnej, kultury organizacyjnej – całości. Droga tworzenia wspólnego dobra, to droga ambitna, zrównoważona, która prowadzi od społecznej schizofrenii czy autyzmu do społecznej świadomości i dialogu.

Co może pomóc firmom i organizacjom pozarządowym w nawiązywaniu współpracy? Na pewno wymiana wiedzy i informacji. Jeżeli mamy popyt ze strony firmy na zlecenie działalności w pewnym sensie PR-owej, a z drugiej strony podaż to musi gdzieś być miejsce spotkania tych dwóch stron – tzw. rynek. Tym miejscem może być portal. Interesująca w takim kontekście jest np. strona www.ngo.pl, gdzie można znaleźć szereg informacji na temat różnych stowarzyszeń i fundacji. Brakuje jednak na niej drugiej strony naszego rynku – strony przedsiębiorstw prywatnych. Miejscem łączenia organizacji pozarządowych może być również uczelnia, która stanowi naturalny grunt do zawiązywania kontaktów. Jednocześnie przy okazji portalu warto byłoby pomyśleć o wdrożeniu narzędzi informatycznych związanych z koncepcją zarządzania wiedzą np.:
• baza najlepszych praktyk, w której znajdowałyby się opisane przykładowe programy między organizacjami pozarządowymi, a przedsiębiorstwami ze szczegółowym uwzględnieniem korzyści jakie odniosły obie strony,
• forum ekspertów, gdzie można byłoby znaleźć specjalistów z różnych dziedzin,
• baza danych i informacji w zakresie aktów prawnych, wzorców umów o współpracę i podobnych dokumentach.

Czy jest to dobry pomysł i czy ma on sens? Mamy nadzieję, że tak. Czekamy na opinie, na temat. Członków klubu Kadry zapraszamy do dyskusji na temat wolontariatu na stronie www.kadry.info.pl dyskusje w wątku zatytułowanym „Współpraca z NGO”.

Autor: Jakub J. Brdulak, Izabela Kubiak
Źródło: Zarządzanie i Rozwój. Magazyn członkowski Instytutu Zarządzania, Instytut Zarządzania, nr 51-52, listopad/grudzień 2004, str. 34-38.
Data: 2004-11-25